Ondanks de vooruitgang die werd geboekt in de strijd die we al decennialang voeren tegen HIV, is de impact op kinderen nog bijzonder hoog. Duizenden raken jaarlijks besmet, en jaarlijks verliezen miljoenen kinderen hun moeder of vader aan de ziekte.
Nochtans gaat in de strijd tegen HIV de minste aandacht uit naar de kinderen en jongeren. Nog steeds raken kinderen besmet tijdens de zwangerschap, bij de geboorte of tijdens het borstvoeden. Amper 53% van de kinderen krijgt de juiste behandeling met antiretrovirale middelen. In sommige regio’s blijken ze ook onvoldoende geïnformeerd over hoe ze zich tegen HIV kunnen beschermen.
De meeste nieuwe infecties bij kinderen en jongeren komen voor in Afrika ten zuiden van de Sahara, het epicentrum van HIV en AIDS. Voor UNICEF is het een topprioriteit structurele factoren aan te pakken die het risico verhogen om HIV op te lopen, namelijk armoede, gebrek aan onderwijs en geweld.
De impact van COVID-19
Terwijl we strijd leveren tegen de COVID-19-pandemie, blijven honderdduizenden kinderen lijden onder de HIV-epidemie. Er is nog steeds geen HIV-vaccin. Kinderen raken nog steeds in een alarmerend tempo besmet en sterven nog steeds aan AIDS.
2020 is bijzonder moeilijk geweest voor kinderen en jongeren die wereldwijd met HIV leven.
Levensreddende HIV-behandelingen en preventiediensten zijn in veel landen verstoord. Gezondheidscentra zijn moeilijker toegankelijk door reisbeperkingen en afstandsmaatregelen, de toeleveringsketen is vertraagd en gezondheidspersoneel dat gewoonlijk op HIV-diensten staat, wordt op andere plaatsen ingezet. Ook HIV-tests op moeders en zwangere vrouwen komen in het gedrang.
Voor de uitbraak van COVID-19 was het al duidelijk dat er te weinig vooruitgang werd geboekt, maar nu staan er nog meer levens op het spel.
Naast aangepaste zorg voor de behandeling van zieke kinderen, concentreren we ons vooral op preventie om de ziekte terug te dringen. Dit gebeurt op verschillende vlakken: de overdracht van de ziekte van moeder op kind voorkomen, inzetten op preventie van infecties bij adolescenten en jongeren, maar ook gaan we de strijd aan tegen de stigmatisering van mensen met HIV of AIDS.
Behandeling van kinderen
Zonder antiretrovirale medicijnen, sterft 50 procent van de kinderen die besmet zijn met HIV voor hun tweede verjaardag.
Het is dan ook de hoogste prioriteit baby’s vroegtijdig te testen en onmiddellijk een behandeling te geven. Soms duurt het echter weken voor een moeder het resultaat krijgt van de HIV-test bij haar baby.
UNICEF is aan de slag om sneltesten verder uit te breiden in heel Afrika ten zuiden van de Sahara zodat pasgeboren baby’s meteen getest kunnen worden en dezelfde dag nog met de behandeling kunnen starten.
HIV- besmetting van moeder op kind voorkomen
HIV is de belangrijkste doodsoorzaak bij vrouwen tussen de 15 en 49, en zonder de juiste behandeling, zetten ze vaak het virus over op hun kinderen tijdens de zwangerschap, de geboorte of het borstvoeden.
UNICEF zet in op programma's om de overdracht van moeder op kind tijdens de zwangerschap tijdens de bevalling en tijdens de borstvoeding te voorkomen. We stellen antiretrovirale medicijnen en testapparatuur ter beschikking en zorgen ervoor dat dit de meest kwetsbare personen bereikt.
In 2019 leverde UNICEF 4.9 miljoen testkits voor de diagnose bij kinderen en zwangere vrouwen en zorgden we ervoor dat 13.5 miljoen meisjes en 9 miljoen jongens getest werden en hun resultaten kregen.
Het resultaat is dat er in 2019 nog ongeveer 150.000 nieuwe HIV-besmettingen waren bij kinderen jonger dan vijf jaar. Dit is een drastische afnamen met 52% ten opzichte van 2010, toen er nog 310.000 kinderen besmet raakten.
Tests, preventie en informatie
Het aantal overlijdens gerelateerd aan AIDS is gedaald in alle leeftijdsgroepen, behalve bij kinderen en jongeren tussen 10 en 19 jaar. Hier is nog geen vooruitgang geboekt.
UNICEF zet daarom niet alleen in op een betere toegang tot tests, maar ook tot informatie over hoe HIV wordt overgedragen en kan voorkomen worden.Daarom organiseren we informatie- en preventiesessies voor jongeren.
Om HIV te voorkomen, vooral bij tieners, is het ook belangrijk dat het taboe en het stigma die nog verbonden zijn aan de ziekte worden weggewerkt.
Stigmatisering rond HIV versterkt de mythe dat het een ziekte is waarover je je moet schamen. Dit zet mensen die erdoor getroffen zijn ertoe aan te verbergen dat ze HIV-positief zijn. Hierdoor verspreidt de ziekte zich nog verder en krijgen ze ook zelf niet de juiste behandeling.
Om stigma en discriminatie tegen te gaan zetten we ambassadeurs in om HIV bespreekbaar te maken. We geven psychosociale ondersteuning aan kinderen die leven met HIV en zetten hen ertoe aan er met hun leeftijdsgenoten over te spreken.