Op 24 februari 2022 komt door de escalatie van het conflict in Oekraïne eensklaps het leven en het welzijn van de 7,5 miljoen kinderen in het land in gevaar. Honderdduizenden mensen ontvluchten hun huizen en velen trekken naar de buurlanden. De gevechten komen steeds dichter bij de burgerbevolking. Honderden huizen raken beschadigd of verwoest. Door schade aan de infrastructuur komen honderdduizenden mensen zonder water en elektriciteit te zitten. 

UNICEF’s prioriteit is de veiligheid van de kinderen te garanderen en te voorzien in hun dringende behoeften. Er wordt snel noodfinanciering gemobiliseerd om een doeltreffende, grootschalige humanitaire respons in Oekraïne en de buurlanden mogelijk te maken. 

Kinderen en gezinnen blijven Oekraïne ontvluchten. Om cruciale ondersteuning en dringende basisdiensten te leveren aan gezinnen op de vlucht, zet UNICEF, samen met UNHCR en het Rode Kruis,  40 Blue Dots op in de buurlanden , veilige ruimtes langs doorgangsroutes. De eerste Blue Dot wordt opgezet in Roemenië, bij de grensovergang Sighetu Marmației in het noorden van het land. Kinderen en gezinnen kunnen er terecht voor

• juridisch advies
• registratie
• bescherming van niet-begeleide kinderen
• gezinsherenigingsdiensten
• kindvriendelijke ruimtes
• speciale ruimtes voor moeders en baby's/peuters
• medische en psychosociale eerste hulp
• toegang tot accommodatie en vervoer voor de verdere reis.

In 2022 hebben meer dan 732.000 vluchtelingen gebruik gemaakt van de Blue Dots.

De school waar Anastasiya en Kateryna verblijven, is een tijdelijk onderkomen voor 168 mensen die moesten vluchten voor de verschrikkingen van de oorlog. Voor Anastasiya is de tablet een grote hulp om te leren. Ze kan er tegelijk op lezen en online de lessen volgen. Van zodra ze gedaan heeft met school, wil ze naar de universiteit om psychologie te studeren. 

UNICEF zet zich samen met zijn partners in om toegang tot onderwijs te garanderen aan alle kinderen die zijn getroffen door de aanhoudende oorlog in Oekraïne.

In 2022 zorgde UNICEF ervoor dat bijna 1,5 miljoen kinderen formeel of niet-formeel onderwijs konden volgen. 

In het college in Boekarest werden speciale klaslokalen ingericht voor Oekraïense kinderen. Zo kunnen ze hun opleiding verderzetten, ook al zijn ze ver van huis.  De regering van Roemenië paste van bij het begin van de crisis enkele beleidsmaatregelen aan om de toegang tot school voor vluchtelingenkinderen te vergemakkelijken. 

De lessen worden er gegeven door Oekraïense leerkrachten uit Odessa die de oorlog zijn ontvlucht. Op dit moment zijn er acht verschillende klassen en krijgen meer dan 230 kinderen onderwijs. 

In Roemenië gaf UNICEF 5.495 Oekraïense kinderen toegang tot formeel en niet-formeel onderwijs, voornamelijk door Oekraïense leerkrachten. 

Baby Sofia werd een maand te vroeg geboren terwijl er bommen op Oekraïne vielen. Maar dankzij de levering van draagbare couveuses kan ze rustig slapen. De temperatuur van Sofia's lichaam wordt op peil gehouden dankzij een speciale babywarmer die via UNICEF werd geleverd aan ziekenhuizen in Dnipro, Sumy, Pokrovsk en andere Oekraïense steden. Ze zijn levensreddend. 

Sinds de escalatie van de oorlog in februari leverde UNICEF medische apparatuur, hygiëneproducten en levensreddende voorraden aan de ziekenhuizen, waaronder draagbare couveuses. UNICEF hielp ook mee aan het inrichten van schuilkelders in ziekenhuizen in het hele land om ervoor te zorgen dat patiënten en werknemers veilig zijn als de sirenes afgaan. Dit deden we in in 50 kinderziekenhuizen en perinatale centra in tien regio's van het land.
 

‘Spilno’s’* zijn kindvriendelijke ruimtes in gebieden die zwaar getroffen zijn door vijandelijkheden, in grote steden en op plaatsen waar veel mensen verblijven die op de vlucht zijn. UNICEF voorziet er kinderen van psychosociale ondersteuning, leerbegeleiding en EHBO. Ook kunnen gezinnen zich hier registreren om financiële ondersteuning aan te vragen. 

In samenwerking met het ministerie van Sociale Zaken ondersteunt UNICEF nu 150 vaste Spilno centra en 70 mobiele Spilno's. Net als de UNICEF Blue Dots in de buurlanden, zijn de Spilno's zo ontworpen dat ze voor iedereen toegankelijk zijn, ook voor kinderen met een beperking. Tussen mei en december 2022 bezochten bijna een half miljoen kinderen en verzorgers de Spilno ruimtes.

*‘Spilno betekent ‘samen’ in het Oekraïens
 

Op vraag van het Poolse ministerie van Volksgezondheid leverde UNICEF vaccins om aan de toenemende vraag tegemoet te komen. Ook versterkten we het koudeketensysteem op alle niveaus. De vaccins worden gratis aangeboden zodat we meer Oekraïense kinderen bereiken.

"Het moedigt ouders aan en versnelt het proces. We zien hier veel kinderen van twee of drie jaar die nog geen enkel vaccin hebben gekregen", zegt Ewelina. Ze vertelt dat ook haar eigen zoon gevaccineerd is: "Dat is belangrijk. Ik kan hem tegen veel dingen in deze wereld niet beschermen, maar wel tegen ziekten die te voorkomen zijn."

Zowel in Oekraïne als in de buurlanden leverde UNICEF vaccins, onder andere tegen polio, hepatitis B, mazelen, en rodehond. Ook versterkten we de koudeketen door koelkasten en koelwagens aan te leveren om de vaccins te transporteren. 

Sinds april hadden duizenden gezinnen in Mykolaiv geen veilig drinkwater meer doordat de waterleidingen beschadigd waren. Kritieke infrastructuur - waaronder een broodfabriek - liep gevaar.

UNICEF leverde waterzuiveringstabletten om het water te behandelen en materiaal om de leidingen te herstellen aan gemeentelijke waterdiensten. Ook leverden we flessenwater in gemeentelijke opvangcentra. Aan de broodfabriek installeerden we een waterzuiveringsstation, die ook de buurt van drinkwater voorziet. Alleen al in augustus leverde het zuiveringssysteem de bewoners meer dan 500 kubieke meter drinkbaar water.

Nu de toegang tot zuiver water is hersteld, draait de fabriek weer op volle toeren en produceert ze dagelijks 30 ton brood voor winkels in Mykolaiv en in kleinere steden en dorpen in de regio. Het brood is cruciaal, aangezien de voedselvoorziening vaak wordt verstoord door voortdurende beschietingen.

Sinds 24 februari leverde UNICEF drinkwater aan meer dan 4,6 miljoen mensen In Oekraïne. 

Voor Oleksandr en zijn vrouw Venera is Makar, hun zoontje van 2 jaar dat het syndroom van Down heeft, het allerbelangrijkste in hun leven. Sinds Oleksandr door de oorlog zijn job is verloren, zijn het bange tijden voor het gezin. Zelfs om in hun basisbehoeften te voorzien hebben ze onvoldoende middelen. 

Dankzij een cash programma van UNICEF krijgen ze nu financiële ondersteuning en kunnen ze zich weer focussen op een betere toekomst voor Makar.

Op 31 maart 2022 zette UNICEF samen met het ministerie van Sociale Zaken een programma op om gezinnen die het zwaarst door de oorlog zijn getroffen humanitaire hulp te geven in de vorm cash en hen zo te helpen in hun levensbehoeften te voorzien. 

In 2022 kregen 309.100 gezinnen in Oekraïne financiële bijstand. Het gaat onder andere om gezinnen met drie of meer kinderen of met een kind met een handicap.
 

Door de vijandelijkheden is naar schatting 30% van Oekraïne bezaaid met mijnen. Om te voorkomen dat er doden en gewonden vallen, krijgen kinderen les op school over het gevaar van mijnen en leren ze wat ze moeten doen als ze er een vinden: "Niet dichterbij komen! Niet aanraken! Bel 101!".

De lessen zijn van levensbelang omdat kinderen nieuwsgierig zijn als ze vreemde objecten vinden, ze van dichterbij willen zien en ze aanraken. 

De enthousiaste mascotte van de les is speurhond Patron, een Jack Russell Terriër. Dankzij hem zijn de kinderen een en al oor en onthouden ze de informatie beter.

Samen met het SES (State Emergency Service of Ukraine), spoorde Patron al meer dan 300 explosieven op in rivieren, bossen, velden, bermen, ziekenhuizen, woongebouwen, op speelpleinen en zelfs in speelgoed. Het leverde hem een hele schare fans op en onlangs kreeg hij de titel van Goodwill Dog van UNICEF in Oekraïne.

Na maanden oorlog moeten miljoenen kinderen en gezinnen de extra ontberingen van de winter doorstaan. Velen hebben het al moeilijk om in hun behoeften te voorzien en krijgen nu te maken met de extra kosten die de winter met zich meebrengt. Gezinnen zijn vaak maanden geleden op de vlucht geslagen met weinig of geen bagage, zoals warme kleren en schoenen en op vele plaatsen zijn er stroomonderbrekingen. 

UNICEF levert niet alleen winterkleding, laarzen en dekens, maar geeft ook financiële ondersteuning aan de gezinnen. Scholen en kinderziekenhuizen worden voorzien van generatoren, verwarmingstoestellen en brandstof om de strenge winter door te komen.

In december deelde UNICEF meer dan 3.000 sets winterkleding uit aan kinderen in Oekraïne tussen 2 en 14 jaar die de oorlog zijn ontvlucht. 

In 2023 zal UNICEF humanitaire hulp blijven bieden en uitbreiden zolang het nodig is. We zullen onze noodhulp toespitsen op gebieden waar het conflict aan de gang is door ‘snelle reactieteams’ en humanitaire konvooien in te zetten, noodplannen op te stellen en voorraden van essentiële goederen aan te leggen.

Ook blijven we samenwerken met lokale overheden. In beter toegankelijke gebieden zullen we nationale systemen, gemeenten en maatschappelijke organisaties inschakelen. Hierbij zullen we noodhulp en hulp voor terugkerende Oekraïners combineren en ons ook focussen op herstelwerkzaamheden voor de lange termijn.

Drie strategische prioriteiten voor 2023: 

1. Terug naar leren en ontwikkelen én het herstel van de geestelijke gezondheid
2. Het ondersteunen van de overheid in het verhogen van de vaccinatiegraad. 
3. Alternatieve zorg voor kwetsbare kinderen