Liudmyla Voloshenko, 41 jaar, kamt het haar van haar tienjarige dochter Sonia in een van de metrotoestellen in de metro van Charkov. 
 

"Vandaag zijn mijn moeder en ik naar huis gegaan om ons haar te wassen en wat spullen te halen," vertelt Sonia, terwijl ze achterover leunt in haar moeders armen. "Het was heel eng." 

Miljoenen kinderen zoals Sonia lijden iedere dag onnoemelijk onder de oorlog. Hun welzijn, veiligheid en onderwijs is in gevaar.

"Het is heel moeilijk om hier te blijven met de kinderen," zegt Lidumyla. "Ze willen naar buiten, ze willen rolschaatsen en fietsen. Ze willen naar school gaan en bij hun vrienden zijn." 

Door de oorlog gaan kinderen in Charkov inderdaad ook niet naar school. Daarom richtten vrijwilligers met de steun van UNICEF ruimtes in in de metrostations waar leraren en psychologen zich dagelijks met de kinderen bezighouden. 

"Er zijn ongeveer 1.500 kinderen in de 29 metrostations - van kleuters tot 15-jarigen," vertelt Maryna Ladyzhenska, 48 jaar, die educatieve activiteiten voor de kinderen organiseert. "UNICEF stelde geld ter beschikking om speelplaatsen en ruimtes aan te kleden, om schrijfgerief, lesmateriaal, boetseerklei, verf en speelgoed aan te kopen en om de vrijwilligersbeweging te steunen." 

Volgens Maryna zijn sommige kinderen al vier weken niet naar buiten gegaan. Velen zijn bang om uit de metro te komen. "Het grootste probleem is het gebrek aan sociale contacten en aan scholing," legt Maryna uit. 
 

"Door de enorme stress hebben kinderen last van slapeloosheid, ongecontroleerde agressie en zelfs mentale stoornissen," vertelt Yuliia. "Om hun emotionele toestand te verbeteren, doen we gymnastiek en ademhalingsoefeningen. We proberen ze af te leiden van de oorlog." 

Ook geeft Yuliia toneelles. Een toneelstuk dat ze samen met de kinderen voorbereidde, gaat straks in première in het metrostation.

"Het is een toneelstuk over twee planeten - een goede en een slechte," legt Sonia uit, die inmiddels ook regisseur en scenarioschrijver is. "En de slechte planeet valt de goede aan."
 

Vadym, 14 jaar, vertelt dat zijn school getroffen is door een bom. Alle ramen zijn aan diggelen. Nu woont hij samen met zijn moeder in een metrotoestel.

"Soms is het hier koud," vertelt hij. "Maar over het algemeen is het min of meer OK."

"De lessen hier zijn niet zoals op school waar we met 30 in de klas zitten, waar sommigen de uitleg van de leraar begrijpen en anderen niet. Hier leggen ze je alles persoonlijk uit. Niemand is bang om vragen te stellen."

Leraren, psychologen, sportcoaches en dansleraren zetten allemaal hun expertise in om activiteiten te organiseren in de kindvriendelijke ruimtes.

"Het zijn allemaal mensen die op de een of andere manier betrokken zijn bij het onderwijs," zegt Maryna trots. "Ze hebben zich vrijwillig aangemeld om zich in te zetten voor de kinderen en de jongeren."

Tot nu toe namen al meer dan 4.500 kinderen en adolescenten deel aan de activiteiten in de metrostations van Charkov. UNICEF en partners zijn van plan om ongeveer 500 vrijwilligers, opvoeders en psychologen in te zetten om kinderen, adolescenten en hun families die ontheemd zijn te ondersteunen.

Samen met NGO’s en jeugdorganisaties in het hele land bouwde UNICEF Oekraïne een taskforce kinderbescherming uit om psychologische steun te geven aan de kinderen en de gevolgen van de oorlog op hun geestelijke gezondheid aan te pakken.

"Ons doel is om kinderen, adolescenten en jongeren niet alleen te ondersteunen op vlak van basisbehoeften zoals water, voedsel en hygiëne, maar ook door hen onderwijs en psychosociale ondersteuning te geven", legt Liliya Lyubomudrova uit, Adolescent Development Officer bij UNICEF. "Veerkrachtig blijven, de juiste copingmechanismen ontwikkelen en traumatische ervaringen aanpakken is uiterst belangrijk, vooral voor kinderen en adolescenten. Het is een lange marathon, en veerkracht is de sleutel tot overleven tijdens de oorlog en daarna."